Zinedine Zidane: a 21st century portrait brengt de wedstrijd Real Madrid – Villareal in beeld. Zeventien camera’s die enkel aandacht hebben voor Zidane. Zelfs voor niet-liefhebbers wordt voetbal even tot een kunst verheven.

Druppelend zweet

De beelden worden geprojecteerd op twee reuzeschermen. Op het linkerscherm ligt de focus voornamelijk op Zidane’s wedstrijd, terwijl je hem op het rechterscherm, bijna simultaan, altijd in close-up ziet: het zweet dat van zijn hoofd druppelt, slepende voeten over de groene grasmat en het maagdelijke witte shirt dat bijna aan flarden wordt gescheurd door de tegenstander. Elke rimpel wordt haarscherp in beeld gebracht.

Twee reuzenschermen, een gewaagde keuze van Gordon en Parenno. Op het eerste zicht maakt het dat voor de kijker niet altijd ven makkelijk. Je wilt je aandacht verdelen over de twee schermen, want je wilt alles gezien hebben. Maar langs de andere kant wil je continue naar één scherm kijken, want elk detail, elke splijtende pas, elke geniale ingeving moet live worden meegemaakt.

Toch slagen de regisseurs in hun opzet. Niet de kijker, maar de beelden bepalen waar de aandacht naartoe gaat. Switchend van de gewone voetbaluitzending naar hun eigen gemaakte beelden, waardoor je plots opnieuw echt in de wedstrijd zit.

Perfect samenspel van geluid en beeld

De montage is een heel apart gebeuren. De shots zijn vaak uit focus en af en toe onscherp maar dat gecombineerd met het geluid van zijn ademhaling, het tikken van de bal en de sfeer in het stadion, levert een videokunstwerk op waardoor het lijkt dat je in het hoofd van Zidane zit. Zelfs de twijfels die hij voelt, worden voor de eerste keer in zijn loopbaan pas echt duidelijk.

Het geluid speelt een belangrijke rol in dit videokunstwerk. Van volledige stilte naar de soundtrack van de Schotse rockgroep Mogwai, die de spanning met dramatische tonen helemaal aanzwelt tot net op het moment dat doodnormale gedachten van Zinedine Zidane zelf op het linkerscherm als ondertitels verschijnen. Het gebruik van die ondertiteling, zonder voice-over, is zonder meer revolutionair.

Meer dan voetbal

Dat dit veel verder gaat dan enkel en alleen maar een wedstrijd, wordt nog maar eens duidelijk tijdens de rust. Op dat moment krijgen we diverse nieuwsbeelden van over de hele wereld te zien. Het geeft nog meer een ambivalent karakter aan de film: hoe zinloos voetbal niet is in vergelijking met het lot van zovele Turkse mijnwerkers die op dat moment vastzitten, maar het geeft tergelijkertijd Zidane wel een plaats tussen de gebeurtenissen van onze wereldgeschiedenis. '23 April, an ordinary day, will events be remembered or forgotten?'

Zinedine Zidane wordt door dit werk van Douglas Gordon en Philippe Parenno minder op een sokkel gezet. Ondanks dat we de voetballer Zidane negentig minuten aan het werk zien, is hij na het laatste fluitsignaal minder voetbalgod en meer mens.